oś niecoś o nazwisku Lewandowski

    Chcąc przybliżyć moim współbraciom od nazwiska pochodzenie antroponimu Lewandowski postanowiłem napisać niniejsze krótkie opracowanie, mając na uwadze, że zainteresowane korzystając z bibliotek, specjalistycznych opracowań i własnych przemyśleń dorzucą trochę innych wiadomości i ciekawych informacji dotyczących naszego nazwiska i podzielą się nimi właśnie na Forum Dyskusyjnym Lewandowskich.
    Otóż nazwisko Lewandowski jest w Polsce bardzo popularne. Zajmuje piątą pozycję najczęściej używanych nazwisk w Polsce. Po 1. Nowakach, 2. Kowalskich, 3. Wiśniewskich 4. Dąbrowskich a przed 6.Wojcikami, 7.Kamińskimi, 8. Kowalczykami, 9.Zielińskimi, 10.Szymańskimi, na 405.670 nazwisk zarejestrowanych w "Słowniku nazwisk współcześnie używanych w Polsce" wydanym w Krakowie w 1994 roku pod redakcją K. Rymuta.
    Wg ostatniego spisu powszechnego przeprowadzonego w 1990 roku w Polsce nazwisko Lewandowski nosiło 89.366 mieszkańców z 36.457.716 ujętych w spisie mieszkańców Polski.
    Z prostego wyliczenia wynika, że co czterechsetny mieszkaniec Polski nosi nazwisko Lewandowski. O popularności tego nazwiska świadczy fakt, ze nazwisko to często występuje za granicą i tak np. w Stanach Zjednoczonych A.P. nazwisko to nosi około 4.500 obywateli tego kraju, podobnie w Kanadzie a we Francji 2.500 mieszkańców tego kraju.
    Wg książek telefonicznych w 1995 roku nazwisko Lewandowski i podobne lub pochodne (np. formy typu Lewandowsky, Lewandoski, Levandowski, Levandovsky, Lewendowski, Lewendoski) w Berlinie nosiło 276 rodzin.
    W Paryżu w 1980 roku nazwisko Lewandowski lub pochodne (z podstawą słowotwórczą typu Lewand), nosiło 16 rodzin. W 1989 roku w Dormundzie nazwisko to używało 73 rodziny, w Bochum 60 rodzin, w Essen 60 rodzin, a w Dusseldorfie 40 rodzin. Podając ilość rodzin należy pomnożyć przez 4 aby uzyskać przeciętną ilość osób używających to nazwisko.
    W przedwojennym Wrocławiu (Breslau) mieście w którym aktualnie mieszkam w 1942 roku nazwisko to nosiło 16 rodzin.
    Podane powyżej dane są spisane z książek telefonicznych dlatego też ilość osób noszących to nazwisko w tych miejscowościach ze zrozumiałych względów jest lub była w rzeczywistości dużo większa - jeden telefon - jedna rodzina = minimum cztery osoby.

Lewandowski a spis powszechny z 1990 roku

Geografię oraz frekwencję występowania nazwiska Lewandowski w Polsce przedstawia poniższa tabela.

Tabela nr 1. Dystrybucja w Polsce nazwiska Lewandowski w poszczególnych województwach wg spisu powszechnego ludności przeprowadzonego w 1990 r.

Lp.	Nazwa województwa	Ilość osób	Ilość rodzin	Lp.	Nazwa województwa	Ilość osób	Ilość rodzin
1.	Biała Podlaska	168	42	26.	Opole	647	161
2.	Białystok	311	77	27.	Ostrołęka	871	217
3.	Bielsko Biała	368	92	28.	Piła	1603	400
4.	Bydgoszcz	9032	2258	29.	Piotrków Tryb.	503	125
5.	Chełm	317	79	30.	Płock	5640	1410
6.	Ciechanów	2543	635	31.	Poznań	3458	887
7.	Częstochowa	732	183	32.	Przemyśl	183	45
8.	Elbląg	2101	525	33.	Radom	1148	287
9.	Gdańsk	4510	1127	34.	Rzeszów	188	47
10.	Gorzów	1420	355	35.	Siedlce	594	148
11.	Jelenia Góra	849	212	36.	Sieradz	614	153
12.	Kalisz	935	233	37.	Skierniewice	1300	325
13.	Katowice	2749	687	38.	Słupsk	990	247
14.	Kielce	530	132	39.	Suwałki	386	96
15.	Konin	2913	728	40.	Szczecin	3005	751
16.	Koszalin	1862	465	41.	Tarnobrzeg	509	127
17.	Kraków	442	110	42.	Tarnów	214	53
18.	Krosno	84	21	43.	Toruń	7490	1872
19.	Legnica	887	221	44.	Wałbrzych	914	228
20.	Leszno	829	297	45.	Warszawa	7336	1834
21.	Lublin	861	215	46.	Włocławek	7800	1052
22.	Łomża	188	47	47.	Wrocław	1863	465
23.	Łódź	3510	877	48.	Zamość	399	99
24.	Nowy Sącz	46	11	49.	Zielona Góra	1597	399
25.	Olsztyn	1828	457		Razem/Total	89366	22341

Opracowano na podstawie:

1. Słownika nazwisk współcześnie w Polsce używanych. Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego. Kazimierz Rymut. Kraków 1992 r.
2. Wykorzystano materiały Rządowego Centrum Informatycznego PESEL, wg stanu nazwisk na dzień 31 grudnia 1990 roku.
3. W dniu 31 grudnia 1990 roku Polska liczyła 37.397.600 osób.

Z tabeli tej wynika, że osoby noszące nazwisko Lewandowski zamieszkują w Polsce wszystkie dawne 49 województw. Z tym, że gęstość tego zamieszkania jest nierównomierna co jest zrozumiałe ze względu na ich wielkość i gęstość zaludnienia. Średnia arytmetyczna występowania nazwiska Lewandowski w województwach w Polsce wynosi 1824 osób. Są województwa w których ilość Polaków noszących to nazwisko wyraźnie odbiega od średniej.

Analizując mapę i uwzględniając powojenny ruch migracyjny ludności /vide tabela nr 2/ stwierdzimy, że najwięcej Lewandowskich mieszka na określonym geograficznie i historycznie terenie Pomorza Gdańskiego, Kujaw, Ziemi Dobrzyńskiej, Chełmińskiej, Wielkopolski i Mazowsza. Jeśli chodzi o Mazowsze to należy w tym przypadku wziąć pod uwagę fakt, że na skutek dużego zagęszczenia (zamieszkania) ludności na tym terenie (Warszawa i okolice), prawie każde nazwisko występuje tutaj w większej ilości.
Należy przyjąć jako pewnik, że pochodzenie, rodowód nazwiska Lewandowski, wywodzi się właśnie z wymienionych powyżej terenów.
Trzeba też zaznaczyć, że rodzice osób ujętych w tabeli (dane z 1990 roku) najprawdopodobniej przed przybyciem na ziemie zachodnie zamieszkiwali tereny o największym występowaniu nazwiska Lewandowski tj...
Ciekawa jest analiza występowania nazwiska Lewandowski w układzie 16 województw./tu dać odnośnik na dole o utworzeniu 16województw/. Z założenia należy przyznać, że dane nie będą ścisłe a to ze względu, że granice starych województw nie pokrywają się z nowo utworzonymi województwami.


Tabela nr 3. 50 najpopularniejszych nazwisk w Polsce w podziale na płeć wg stanu na miesiąc grudzień 2004 r.

	Mężczyźni		Kobiety		Razem
Lp	Nazwisko	Krotność	Nazwisko	Krotność
1.	Nowak	96.621	Nowak	102.387	199.008
2.	Kowalski	66.410	Kowalska	70.527	136.937
3.	Wiśniewski	52.160	Wiśniewska	55.912	108.072
4.	Wójcik	47.631	Wójcik	50.364	97.995
5.	Kowalczyk	46.758	Kowalczyk	49.677	96.435
6.	Kamiński	44.982	Kamińska	47.849	92.831
7.	Lewandowski	43.965	Lewandowska	46.970	90.935
8.	Zieliński	43.081	Zielińska	46.037	89.118
9.	Szymański	42.292	Szymańska	45.278	87.570
10.	Wożniak	42.449	Wożniak	44.706	87.155
11.	Dąbrowski	40.503	Dąbrowska	43.994	84.497
12.	Kozłowski	36.134	Kozłowska	38.656	74.790
13.	Jankowski	32.581	Jankowska	34.662	67.243
14.	Mazur	32.166	Mazur	33.868	66.034
15.	Wojciechowski	31.430	Wojciechowska	33.809	65.239
16.	Kwiatkowski	31.319	Kwiatkowska	33.644	64.963
17.	Krawczyk	30.428	Krawczyk	32.404	62.832
18.	Piotrowski	28.978	Piotrowska	31.277	60.255
19.	Kaczmarek	29.550	Kaczmarek	31.163	60.713
20.	Grabowski	27.706	Grabowska	29.720	57.426
21.	Pawłowski	26.222	Pawłowska	28.146	54.368
22.	Michalski	25.763	Michalska	27.886	53.649
23.	Zając	26.869	Zając	27.804	54.673
24.	Król	25.829	Król	27.221	53.050
25.	Jabłoński	23.844	Jabłońska	25.694	49.538
26.	Wieczorek	23.977	Wieczorek	25.408	49.385
27.	Nowakowski	23.366	Nowakowska	25.318	48.684
28.	Wróbel	24.251	Wróbel	25.210	49.461
29.	Majewski	23.096	Majewska	24.881	47.977
30.	Olszewski	22.734	Olszewska	24.208	47.942
31.	Stępien	22.821	Stępień	23.991	46.812
32.	Jaworski	22.311	Jaworska	23.901	46.212
33.	Malinowski	22.255	Malinowska	23.890	46.145
34.	Adamczyk	21.945	Adamczyk	23.558	45.503
35.	Nowicki	21.336	Nowicka	23.252	44.588
36.	Górski	21.337	Górska	23.060	44.397
37.	Dudek	22.108	Dudek	22.874	44.982
38.	Pawlak	21.631	Pawlak	22.688	44.319
39.	Witkowski	21.059	Witkowska	22.669	43.728
40.	Walczak	21.101	Walczak	22.341	43.442
41.	Rutkowski	20.496	Rutkowska	22.205	42.701
42.	Sikora	21.107	Sikora	22.152	43.259
43.	Baran	21.017	Baran	21.710	42.727
44.	Michalak	20.265	Michalak	21.416	41.681
45.	Szewczyk	20.187	Szewczyk	21.349	41.536
46.	Ostrowski	19.632	Ostrowska	21.238	40.870
47.	Tomaszewski	18.960	Tomaszewska	20.322	39.282
48.	Pietrzak	18.681	Pietrzak	19.971	38.652
49.	Jasiński	18.583	Jasinska	19.583	38.166
50.	Wróblewski	18.520	Wróblewska	19.580	38.100

Dane dzięki uprzejmości Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Wydział Komunikacji i Promocji w Warszawie.


Tabela nr 4. 50 najpopularniejszych nazwisk w Polsce w podziale na województwa wg stanu na miesiąc grudzień 2004 r.

	Mężczyźni		Kobiety		Razem
Lp.	Nazwisko	Krotność	Nazwisko	Krotność
I.	WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE
1.	Nowak	6.377	Nowak	6.480	12.857
2.	Kowalski	4.570	Kowalska	4.859	9.429
3.	Wójcik	3.443	Wójcik	3.603	7.046
4.	Kowalczyk	3.229	Kowalczyk	3.465	6.694
5.	Mazur	3.157	Mazur	3.354	6.511
6.	Zieliński	2.946	Zielińska	3.143	6.089
7.	Szymański	2.887	Szymańska	3.160	6.047
8.	Wiśniewski	2.843	Wiśniewska	3.167	6.010
9.	Wozniak	2.895	Wożniak	3.109	6.004
10.	Dabrowski	2.757	Dąbrowska	3.092	5.849
II.	WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE
1.	Lewandowski	11.234	Lewandowska	11.899	23.133
2.	Wiśniewski	8.944	Wiśniewska	9.466	18.410
3.	Kowalski	5.859	Kowalska	6.217	12.076
4.	Zieliński	5.538	Zielińska	5.844	11.382
5.	Nowak	5.008	Nowak	5.176	10.184
6.	Kwiatkowski	4.685	Kwiatkowska	5.009	9.694
7.	Kamiński	3.969	Kamińska	4.252	8.221
8.	Jankowski	3.667	Jankowska	3.860	7.527
9.	Wojciechowski	3.354	Wojciechowska	3.558	6.912
10.	Szymański	3.321	Szymańska	3.548	6.869
III.	WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE
1.	Wójcik	6.352	Wójcik	6.585	12.937
2.	Mazurek	4.658	Mazurek	4.986	9.644
3.	Kowalczyk	3.838	Kowalczyk	4.072	7.910
4.	Mazur	3.962	Mazur	4.057	8.019
5.	Kowalski	3.348	Kowalska	3.511	6.859
6.	Kozak	2.906	Kozak	2.943	5.849
7.	Kamiński	2.727	Kamińska	2.975	5.702
8.	Wójtowicz	2.670	Wójtowicz	2.741	5.411
9.	Nowak	2.530	Nowak	2.731	5.261
10.	Wożniak	2.525	Wożniak	2.656	5.181
IV.	WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE
1.	Nowak	2.630	Nowak	2.814	5.444
2.	Kaczmarek	1.508	Kaczmarek	1.613	3.121
3.	Kowalski	1.434	Kowalska	1.470	2.904
4.	Szymański	1.404	Szymańska	1.496	2.900
5.	Wożniak	1.432	Wożniak	1.447	2.879
6.	Wiśniewski	1.149	Wiśniewska	1.232	2.381
7.	Lewandowski	1.137	Lewandowska	1.208	2.345
8.	Kozłowski	1.118	Kozłowska	1.165	2.283
9.	Wojciechowski	1.040	Wojciechowska	1.135	2.175
10.	Zieliński	1.020	Zielińska	1.137	2.157
V.	WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE
1.	Nowak	7.388	Nowak	8.072	15.460
2.	Kowalski	7.183	Kowalska	7.822	15.005
3.	Kowalczyk	6.228	Kowalczyk	6.893	13.121
4.	Wożniak	4.719	Wożniak	5.035	9.754
	Kaczmarek	4.544	Kaczmarek	4.851	9.395
6.	Krawczyk	4.217	Kawczyk	4.452	8.669
7.	Szymański	3.931	Szymańska	4.359	8.290
8.	Stępień	4.002	Stępień	4.245	8.247
9.	Pawlak	3.811	Pawlak	4.189	8.000
10.	Pietrzak	3.527	Pietrzak	3.778	7.305
VI.	WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE
1.	Nowak	11.583	Nowak	12.088	23.671
2.	Wójcik	6.461	Wójcik	6.886	13.347
3.	Zając	4.968	Zając	5.238	10.206
4.	Król	4.162	Król	4.315	8.477
5.	Kowalczyk	4.058	Kowalczyk	4.242	8.300
6.	Baran	3.720	Baran	3.882	7.602
7.	Kowalski	3.337	Kowalska	3.628	6.965
8.	Dudek	3.435	Dudek	3.502	6.937
9.	Wożniak	3.251	Wożniak	3.366	6.617
10.	Leśniak	3.191	Leśniak	3.346	6.537
VII.	WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE
1.	Kowalski	12.638	Kowalska	13.632	26.270
2.	Wiśniewski	10.572	Wiśniewska	11.368	21.940
3.	Kowalczyk	10.493	Kowalczyk	11.093	21.586
4.	Dąbrowski	9.721	Dąbrowska	10.763	20.484
5.	Kamiński	8.859	Kamińska	9.421	18.280
6.	Szymanski	8.629	Szymańska	9.473	18.102
7.	Lewandowski	8.013	Lewandowska	8.735	16.748
8.	Nowak	7.507	Nowak	8.015	15.522
9.	Zieliński	7.326	Zielińska	8.017	15.343
10.	Wójcik	7.023	Wójcik	7.507	14.530
VIII.	WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE
1.	Nowak	2.665	Nowak	2.873	5.538
2.	Wieczorek	1.330	Wieczorek	1.324	2.654
3.	Mazur	1.229	Mazur	1.283	2.512
4.	Kowalski	1.145	Kowalska	1.276	2.421
5.	Wójcik	1.007	Wójcik	1.085	2.092
6.	Zając	1.019	Zając	1.035	2.054
7.	Kowalczyk	993	Kowalczyk	1.012	2.005
8.	Krawczyk	925	Krawczyk	948	1.873
9.	Wróbel	890	Wróbel	915	1.805
10.	Duda	872	Duda	890	1.762
IX.	WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
1.	Mazur	4.638	Mazur	4.892	9.530
2.	Nowak	4.503	Nowak	4.798	9.301
3.	Baran	3.953	Baran	4.069	8.022
4.	Wójcik	3.660	Wójcik	3.833	7.493
5.	Wilk	3.200	Wilk	3.296	6.496
6.	Zając	2.667	Zając	2.795	5.462
7.	Bąk	2.178	Bąk	2.204	4.382
8.	Zięba	2.072	Zięba	2.088	4.160
9.	Dudek	2.008	Dudek	2.042	4.050
10.	Kołodziej	1.950	Kołodziej	2.037	3.987
X.	WOJEWÓDZTWO PODLASKIE
1.	Dąbrowski	3.560	Dąbrowska	3.617	7.177
2.	Kozłowski	2.709	Kozłowska	2.851	5.560
3.	Zalewski	2.558	Zalewska	2.607	5.165
4.	Kaminski	2.405	Kamińska	2.470	4.875
5.	Kalinowski	2.306	Kalinowska	2.353	4.659
6.	Wasilewski	2.239	Wasilewska	2.323	4.562
7.	Malinowski	2.206	Malinowska	2.352	4.558
8.	Sawicki	2.172	Sawicka	2.242	4.414
9.	Łapiński	2.166	Łapińska	2.183	4.349
10.	Olszewski	1.907	Olszewska	1.976	3.883
XI.	WOJEWÓDZTWO POMORSKIE
1.	Wiśniewski	3.567	Wiśniewska	3.879	7.446
2.	Kamiński	3.355	Kamińska	3.397	6.752
3.	Lewandowski	3.295	Lewandowska	3.392	6.687
4.	Kowalski	3.217	Kowalska	3.383	6.600
5.	Nowak	2.912	Nowak	3.089	6.001
6.	Jankowski	2.890	Jankowska	2.984	5.874
7.	Zieliński	2.771	Zielińska	2.931	5.702
8.	Szymański	2.669	Szymańska	2.775	5.444
9.	Dąbrowski	2.501	Dąbrowska	2.720	5.221
10.	Grabowski	2.193	Grabowska	2.291	4.484
XII.	WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE
1.	Nowak	15.379	Nowak	16.459	31.838
2.	Kowalski	5.763	Kowalska	11.440	17.203
3.	Wójcik	5.487	Wójcik	5.953	11.440
4.	Wieczorek	5.406	Wieczorek	5.856	11.262
5.	Krawczyk	4.846	Krawczyk	5.252	10.098
6.	Sikora	4.494	Sikora	4.633	9.127
7.	Wróbel	4.376	Wróbel	4.677	9.053
8.	Mazur	4.291	Mazur	4.552	8.843
9.	Kowalczyk	4.244	Kowalczk	4.538	8.782
10.	Kamiński	3.967	Kamińska	4.261	8.228
XIII.	WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE
1.	Nowak	5.727	Nowak	5.965	11.692
2.	Wójcik	4.143	Wójcik	4.234	8.377
3.	Stępien	3.806	Stępień	3.898	7.704
4.	Kowalski	3.395	Kowalska	3.555	6.950
5.	Mazur	2.711	Mazur	2.832	5.543
6.	Kowalczyk	2.075	Kowalczyk	2.184	4.259
7.	Adamczyk	1.800	Adamczyk	1.819	3.619
8.	Kwiecień	1.777	Kwiecień	1.818	3.595
9.	Bran	1.729	Baran	1.800	3.529
10.	Wożniak	1.679	Wożniak	1.734	3.413
XIV.	WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE
1.	Wiśniewski	3.933	Wiśniewska	4.061	7.994
2.	Kowalski	3.208	Kowalska	3.272	6.480
3.	Kamiński	2.614	Kamińska	2.681	5.295
4.	Dąbrowski	2.493	Dąbrowska	2.661	5.154
5.	Kozłowski	2.525	Kozłowska	2.610	5.135
6.	Jankowski	2.189	Jankowska	2.314	4.503
7.	Lewandowski	2.120	Lewandowska	2.207	4.327
8.	Zieliński	1.978	Zielińska	2.025	4.003
9.	Kowalczyk	1.979	Kowalczyk	1.952	3.931
10.	Olszewski	1.890	Olszewska	1.954	3.844
XV.	WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE
1.	Nowak	17.071	Nowak	17.940	35.011
2.	Kaczmarek	11.817	Kaczmarek	12.368	24.185
3.	Wojciechowski	6.258	Wojciechowska	6.670	12.928
4.	Wożniak	6.258	Wożniak	6.476	12.734
5.	Kowalski	6.141	Kowalska	6.366	12.507
6.	Szymański	6.061	Szymańska	6.268	12.329
7.	Ratajczak	5.442	Ratajczak	5.734	11.176
8.	Michalak	5.290	Michalak	5.493	10.783
9.	Kubiak	5.125	Kubiak	5.481	10.606
10.	Wiśniewski	5.120	Wiśniewska	5.323	10.443
XVI.	WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE
1.	Nowak	3.679	Nowak	3.765	7.444
2.	Kowalski	3.131	Kowalska	3.214	6.345
3.	Wiśniewski	3.043	Wiśniewska	3.241	6.284
4.	Lewandowski	2.921	Lewandowska	2.978	5.899
5.	Kaminski	2.257	Kamińska	2.416	4.673
6.	Kowalczyk	2.231	Kowalczyk	2.379	4.610
7.	Zieliński	2.298	Zielińska	2.351	4.649
8.	Szymański	2.114	Szymańska	2.227	4.341
9.	Wożniak	1.994	Wożniak	2.118	4.112
10.	Dąbrowski	1.931	Dąbrowska	2.063	3.994

Dane dzięki uprzejmości Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Wydział Komunikacji i Promocji w Warszawie.